آشنایی با اصطلاحات اصلی بافتنی و انواع بافت

اصطلاحاتی که در بافتنی و به کاربرده می‌‌ شوند در بافتن یک بافت خوب خیلی اهمیت دارند. یک بافنده تا به اصطلاحات بافتنی آشنایی نداشته باشد نمی‌تواند بافت مورد قبولی را ارائه بدهد. پس قبل از هر بافتی باید با مراحل آن آشنایی کامل داشته باشیم، میل‌ها و نوع کاموا را بشناسیم و تمرین زیادی انجام بدهیم چون حقیقتاً هیچ هنری بدون تمرین رضایت خاطر را به ما نمی‌ دهد. در این مطلب از سیات رزبانو سعی شده است که  اصطلاحات به زبان خیلی ساده و روان توضیح داده شود.

 

اصطلاحات به کار برده شده در بافتنی

 

با اصطلاحات به کار برده شده در بافتنی آشنا شوید:

🔹 دانه: به حلقه های کوچکی که پشت سر هم روی میل انداخته می شوند دانه گفته می شود.

🔹 رج: یک ردیف بافتن را یک رج می گویند که در بافتن همیشه یک رج رفت و یک رج برگشت داریم.

🔹 دانه از زیر: برای بافتن یک دانه از زیر، نخ باید پشت میل قرار بگیرد. میل سمت راست را در دانه میل سمت چپ فرو برده و از پشت نخ را از وسط دانه رد می کنیم.

🔹 دانه از رو: برای بافتن یک دانه از رو نخ باید روی میل قرار بگیرد. میل سمت راست را از رو وارد دانه کرده و از رو نخ را از وسط دانه رد می کنیم.

🔹 ژته: یک حلقه اضافی که در لابلای دانه ها هنگام بافتن روی میل انداخته می شود را ژته می گویند. از ژته در طرح های توری و در چین دادن بافت و اضافه کردن دانه ها در یک بافت استفاده می شود.

🔹 حاشیه: در تمام بافت ها ما به چهار دانه حاشیه در دو سر بافت نیاز داریم که بصورت دو دانه از زیر در شروع بافت و دو دانه از زیر در پایان بافت، بافته می شود. از حاشیه بیشتر بخاطر اینکه لبه کار ما صاف باشد و مدلی که در وسط بافته می شود به کناره های بافت کشیده نشود استفاده می کنیم. ما در بیشتر بافت ها نیاز به حاشیه داریم.

🔹 کور کردن: در پایان هر بافت ما نیاز به بستن دانه ها داریم و در شروع، دو دانه را با هم یکی می کنیم و از زیر می بافیم. دانه سمت راست را دوباره به سمت چپ بر می گردانیم و دوباره با دانه بعدی یکی می کنیم.

 

آشنایی و معرفی انواع مدل بافت

 

آشنایی با انواع مدل های بافت:

 

بافت مدل پر طاووسی

 

آموزش بافت مدل پر طاووسی:

مدل به ۹ دانه تقسیم می شود به اضافه حاشیه؛ رج ۱) یک ژته ، سه تا از زیر ، یک سورزه دوبل ، سه تا از زیر یک ژته ، یکی از زیر. رج ۲) رج دو و تمام رج های جفت همه از رو. رج ۳) یکی از زیر ، یک ژته ، دو تا از زیر ، یک سورژه دوبل ، دو تا از زیر ، یک ژته ، دو تا از زیر. رج ۴) دو تا از زیر ، یک ژته ، یکی از زیر ، یک سورژه دوبل ، یکی از زیر ، یک ژته ، سه تا از زیر . رج ۵) سه تا از زیر ، یک سورژه دوبل ، یک ژته ، چهار تا از زیر. به این صورت مدل پر طاووسی ما آماده می شود.

 

آموزش بافت مدل پیچ طنابی

 

آموزش بافت مدل پیچ طنابی:

مدل به ۲۰ دانه تقسیم می شود؛ رج ۱) چهارتا از زیر و دوتا از رو ، چهارتا از زیر. رج ۲) رج دو و تمام رج های جفت همان طوری که دانه ها دیده می شوند. رج یک و دو را هشت بار تکرار می کنیم. رج ۹) چهارتا از زیر ، دوتا از رو ، هشت دانه را از میل خارج کرده و با میل سمت راست چهار دانه را از پشت گرفته و با میل سمت چپ چهار دانه اول را از رو گرفته و چهار دانه میل سمت راست را به میل سمت چپ می دهیم و هشت دانه را از زیر می بافیم دوتا از رو و چهارتا از زیر. به همین صورت هر هشت رج را یک بار این جابجایی دانه ها را انجام می دهیم.

 

آموزش بافت مدل پیچ گیس

 

آموزش بافت مدل پیچ گیس:

مدل به ۱۲ دانه تقسیم شده به اضافه حاشیه (منظور از حاشیه دو دانه در اول کار و دو دانه در آخر کار اضافه بافته می شود که هر چهار دانه باید از زیر بافته شود) ؛ رج ۱) دو دانه از زیر ، دو دانه از رو ، نه دانه از زیر ، دو دانه از رو ، دو دانه از زیر. رج دو و تمام رج های جفت همان طوری که دانه ها دیده می شوند. یعنی دانه های از رو ، از رو بافته می شوند و دانه های از زیر از زیر بافته می شوند.

 

رج ۳) دو دانه از زیر ، دو دانه از رو ف شش دانه اول را از میل خارج کرده و با میل سمت چپ سه دانه اول را از رو گرفته و با میل سمت راست سه دانه دوم را از پشت کار گرفته یعنی شش دانه را سه تا سه تا جا به جا می کنیم و هر شش دانه را به میل سمت چپ بر می گردانیم و همه دانه ها را از زیر می بافیم ، سه تا از زیر و دو تا از رو و دو تا از زیر.

 

رج ۴) دو دانه از زیر ، دو دانه از رو ، سه دانه از زیر و شش دانه بعدی را از میل خارج کرده و با میل سمت راست سه دانه آخر را از رو گرفته و با میل سمت چپ سه دانه وسط را از پشت کار گرفته و هر شش دانه را به میل سمت چپ بر می گردانیم و همه دانه ها را از زیر می بافیم یعنی دوتا از رو و دو تا از زیر. به همین صورت بافت را ادامه می دهیم اگر بخواهیم فاصله پیچ ها کمتر باشد هر یک رج در میان جابجایی را انجام می دهیم و اگر بخواهیم فاصله پیچ ها بیشتر باشد هر چهار رج در میان جابجایی دانه را انجام می دهیم.

 

آموزش بافت مدل جو دانه

 

آموزش بافت مدل جو دانه:

مدل به دانه های جفت تقسیم می شود ؛ رج ۱) یکی از زیر ، یکی از رو تا آخر بافت. رج ۲) دانه زیر از رو بافته می شود ، دانه رو از زیر بافته می شود. دانه ها برعکس بافته می شود. رج دو در تمام رج ها تکرار می شود.

 

آموزش بافت رکن:

بیشتر در سه جاف و یقه و لبه آستین و لبه پلیور و ژاکت استفاده می شود. رج ۱) همه از زیر. رج ۲) همه از زیر. رج ۳) همه از زیر. رج ۴) همه از زیر.

 

آموزش بافت مدل گل گندمی

 

آموزش بافت مدل گل گندمی:

مدل به چهار دانه تقسیم شده به اضافه حاشیه ؛ رج ۱) سه دانه یکی از زیر بدون اینکه از میل خارج شود. یک ژته دوباره سه تا یکی یعنی سه تا یکی دوباره سه دانه کم شود. یکی از زیر سه تا یکی ، یکی از زیر. رج دو و تمام رج های جفت همه از رو. رج ۳) با کنار رفتن دو دانه از زیر دوباره سه تا یکی سه دانه شود یکی از زیر سه دانه یکی ، یکی از زیر تا آخر دانه ها.

 

آموزش بافت مدل تیغ ماهی

 

آموزش بافت مدل پیچ تیغ ماهی:

مدل به بیست دانه تقسیم می شود؛ رج ۱) چهار دانه از زیر ، دو دانه از رو ، هشت دانه از زیر ، دو دانه از رو چهار دانه از زیر ، رج دو و تمام رج های جفت همانطوری که دانه ها دیده می شوند. رج ۳) تکرار رج یک. رج ۴) چهار دانه از زیر ، دو دانه از رو ، چهار دانه اول را از میل خارج کرده با میل سمت راست دو دانه دوم را از رو گرفته با میل سمت چپ دو دانه اول را از پشت گرفته و هر چهار دانه را از زیر می بافیم ، چهار دانه بعدی را از میل خارج کرده با میل سسمت چپ دو دانه اول را از رو گرفته و با میل سمت راست دو دانه دوم را از پشت گرفته و هر چهار دانه را از زیر می بافیم. به همین صورت این جا بجایی دانه ها را هر چهر رج در میان انجام می دهیم (تکرار رج چهار).

 

آموزش بافت مدل پیچ لوزی

 

آموزش بافت مدل پیچ لوزی:

مدل به ۲۰ دانه تقسیم شده است. رج ۱) هشت دانه از رو ، چهار دانه از زیر ، هشت دانه از رو. رج ۲) رج دو و تمامی رج های جفت همانطوری که دانه ها دیده می شود. رج ۳) هشت دانه از رو ، چهار دانه را از میل خارج کرده با میل سمت راست دو دانه دوم را از پششت گرفته و با میل سمت چپ دو دانه اول را از رو گرفته دو دانه میل راست را به میل سمت چپ می دهیم و چهار دانه را از زیر می بافیم.

 

رج ۵) شش دانه را از رو ، دو دانه را از زیر و دو دانه را از رو را از میل خارج کرده با میل سمت راست دو دانه از زیر را از رو گرفته و با میل سمت چپ دو دانه از رو را از پششت گرفته و دو دانه از زیر را از زیر می بافیم و دو دانه از رو را از رو می بافیم ، دو دانه از زیر و دو دانه از رو بعدی را نیز از میل خارج کرده با میل سمت چپ دو دانه از زیر را از رو با میل سمت راست دو دانه از رو را از پشت گرفته دو دانه از رو را از رو بافته ، دو دانه از زیر را از زیر می بافیم به همین صورت هر یک رج در میان از دانه های هشت دانه ای دو دانه کم می کنیم و به وسط لوزی می دهیم تا زمانی که دو دانه باقی بماند (نصف لوزی).

 

تا اینجا لوزی ما باز شده و یک نصف لوزی بافته شده است برای این که لوزی ما کامل شود به این صورت عمل می کنیم: دو دانه از رو ، دو دانه از زیر و دو دانه از رو را از میل خارج کرده با میل سمت چپ دو دانه از زیر را از رو گرفته ، دو دانه از رو را با میل سمت چپ از پشت گرفته دو دانه از رو را از رو می بافیم دو دانه از زیر را از زیر می بافیم دوباره دو دانه از رو و دو دانه از زیر را از میل خارج کرده با میل سمت راست دو دانه از زیر را از او گرفته با میل سمت چپ دو دانه از رو را از پشت گرفته دو دانه از زیر را از زیر می بافیم دو دانه از رو را از رو می بافیم و به همین صورت بافت را ادامه می دهیم و هر بار به تعداد دانه های کناری اضافه و از تعداد دانه های وسط لوزی کم خواهیم کرد تا چهار دانه از زیر دوباره به هم برسند و دوباره از رج سه بافت را تکرار می کنیم.

 

آموزش بافت پایه بلند ساده

 

آموزش بافت پایه بلند ساده:

به تعداد دلخواه زنجیر بافته شود. رج ۱) روی تمام زنجیر ها را پایه بلند می بافیم. پایه بلند : برای بافتن پایه بلند ساده ابتدا نخ را یکبار به دور قلاب حلقه می کنیم یا می چرخانیم بعد قلاب را در زنجیر پایه فرو برده و از پشت نخ را وارد دانه کرده تا بالا می کشیم و در دو مرحله می بافیم یا کور می کنیم.ابتدا دو دانه را یکی دو دانه بعدی روی قلاب را یکی می کنیم.تا آخر زنجیر ها پایه بلند ها را تکرار می کنیم.

 

آموزش بافت مدل آناناسی

 

آموزش بافت مدل آناناسی:

رج ۱) چهار دانه زنجیر بافته و به فاصله چهار زنجیر با پایه کوتاه وصل می کنیم دوباره چهار زنجیر با پایه کوتاه با فاصله چهار زنجیر وصل کنید این کار را تا آخر تکرار کنید. رج ۲) چهار زنجیر بافته ، در اولین حلقه چهار زنجیر چهار دانه پایه بلند ببافید. چهار زنجیر وسط حلقه دوم با پایه کوتاه وصل کنید.چهار زنجیر در حلقه سوم ، چهار پایه بلند ، دو زنجیر در حلقه چهارم ، شش پایه بلند دو زنجیر در حلقه پنج و چهار پایه بلند ببافید و دوباره رج دو را از اول تکرار می کنیم.

 

رج ۳) در وسط چهار پایه بلند رج قبل ، چهار پایه بلند ببافید. سه زنجیر در اولین پایه بلند با پایه کوتاه وصل کنید. سه زنجیر در دومین پایه بلند با پایه کوتاه وصل کنید تا پنج بار دیگر این کار تکرار شود یعنی شش پایه بلند رج قبل پنج حلقه سه زنجیر باید داشته باشیم. سه زنجیر و چهار پایه بلند در وسط چهار پایه بلند رج قبل ببافید و این کار را تا آخر رج ادامه دهید.

 

رج ۴) در چهار پایه بلند رج قبل ، چهار پایه بلند ببافید، پنج زنجیره و چهار پایه بلند در وسط چهار پایه بلند رج قبل ببافید ، چهار زنجیره در وسط اولین حلقه سه زنجیره با پایه کوتاه وصل کنید ، سه زنجیره در وسط حلقه دوم وصل کنید ، این کار را تا دو بار تکرار کنید دوباره چهار زنجیر و چهار پایه بلند تا آخر رج تکرار کنید.

 

نکته: در میان دو عدد چهار پایه بلند های دو طرف بافت شش پایه بلند در وسط داریم که طرح آناناس ما را تشکیل می دهد این چهار رج را تا آخر تکرار می کنیم با این تفاوت که پنج زنجیره بین چهار پایه بلند ها تا آخر بافت یکسان هستند ولی به دو زنجیره دو طرف شش پایه بلند ها در هر رج یک دانه زنجیره اضافه می شود و از تعداد حلقه های روی شش پایه بلند ها یک دانه کم می شود و تعداد آن ها به یک حلقه برسد. در این جا آناناس ما کامل شده است.

 

آموزش بافت کشباف دو دانه ای

 

آموزش بافت کشباف دو دانه ای:

مدل به دانه های جفت تقسیم می شود ؛ رج ۱) دو دانه از زیر، دو دانه از رو. رج ۲) روی دانه های زیر ، زیر می بافیم و روی دانه های رو، رو می بافیم. این دو رج مرتب تکرار می شود.

 

آموزش بافت کشباف یک دانه ای

 

آموزش بافت کشباف یک دانه ای:

رج ۱) یکی از زیر و یکی از رو. رج ۲) دانه هایی که از رو بافته شده را از رو می بافیم و دانه هایی که از زیر بافته شده را از زیر می بافیم. این دو رج در تمام مراحل تکرار می شود.

 

آموزش بافت مدل دانه مگسی یا فندقی

 

آموزش بافت مدل دانه مگسی یا فندقی:

مدل به دانه های تقسیم شده به اضافه حاشیه. رج ۱) همه از زیر. رج ۲) همه از رو .این دو رج را تا چهار رج ادامه می دهیم. رج ۵) پنج تا از زیر ، در دانه بعدی پنج دانه بافته می شود. به این صورت یک دانه از زیر بدون اینکه از میل خارج کنیم نخ ها را به جلو آورده و همان دانه را از رو می بافیم و دوباره نخ را به پشت برده و همان دانه را از زیر بافته و تا پنج بار این کار را تکرار می کنیم.

 

بعد از سمت راست با میل سمت چپ اولین دانه را روی چهار دانه بعدی کور می کنیم و دوباره دومین دانه از سمت راست را روی سه دانه بعدی کور می کنیم. سومین دانه را روی دو دانه بعدی کور می کنیم و چهارمین دانه را روی دانه بعدی کور می کنیم. دوباره پنج تا از زیر و در دانه بعدی پنج دانه بافته (دانه مگسی) هر چهار رج یکبار رج پنج تکرار می شود.

 

آموزش بافت زیر

 

آموزش بافت زیر:

دانه ها به تعداد دلخواه بستگی دارد. رج ۱) همه دانه ها از زیر. رج ۲) همه از رو.

 

آموزش بافت رو

 

آموزش بافت رو:

دانه ها به تعداد دلخواه بستگی دارد. رج ۱) همه دانه ها از رو . رج ۲) همه از زیر.

 

آموزش بافت مدل سبدی یا حصیری

 

آموزش بافت مدل سبدی یا حصیری:

مدل به دانه های جفت تقسیم می شود. رج ۱) میل را از پشت دانه اول رد کرده ، اول دانه دوم را از زیر بافته بدون اینکه از میل خارج کنید دانه اول را از زیر ببافید تا آخر دانه ها. رج ۲) یک دانه از رو ، میل را از رو ، اول دانه دوم را از رو بافته بدون اینکه از میل خارج کنیم دانه اول را از رو ببافیم. تا آخر رج یک و دو تکرار می شود.

 

آشنایی با انواع بافت

 

آموزش بافت سورژه ساده:

از دو دانه تشکیل می شود. دانه اول را نبافته به میل سمت راست بدهید. دانه دوم را از زیر ببافید بعد با میل سمت چپ دانه نبافته را بلند کرده و دانه بافته شده را از وسط آن رد کنید.

 

آموزش بافت سورژه دوبل:

از سه دانه تشکیل می شود. دانه اول را نبافته به میل سمت راست بدهید و دو دانه بعدی را یکی کنید و از زیر ببافید بعد دانه نبافته را روی دو دانه یکی شده کور کنید.

 

آموزش بافت پیچ:

به جا بجایی دانه ها در بافت پیچ گفته می شود و تعداد دانه های پیچ همیشه باید زوج باشد.

 

آموزش بافت دانه دوبل:

دانه ای که از زیر دانه قرار دارد و مربوط به رج قبل است را با دانه اصلی ببافید.

 

آشنایی با اصطلاحات کاربردی بافتنی

 

پاسخ گویی به چند سوال در بافتنی:

یک دانه را دوبار بافتن چیست؟ دانه اول را وقتی از زیر بافتید به میل سمت چپ برگردانید و دوباره از زیر ببافید.
دانه نبافتن چیست؟ یک دانه را نباید به میل سمت راست بدهید و دانه بعدی را ببافید.
دو تا یکی چیست؟ دو دانه را با هم از زیر ببافید که امکان دارد در بافت تعداد بیشتری دانه را با هم یکی کنید. سه تا یکی، چهار تا یکی، پنج تا یکی.

 

تهیه و ترجمه شده در: بخش هنرکده رزبانو

منابع: بانوکده / مامی سایت / ستاره